Rok szkolny 2023/2024 stanowi wyzwanie organizacyjne dla wielu szkół ze względu na kumulację dwóch roczników w liceach ogólnokształcących, szkołach branżowych czy technikach. Zwiększona liczba uczniów powoduje braki kadrowe. W związku tym Ministerstwo Edukacji i Nauki wprowadziło tymczasowe zmiany w przepisach dotyczących godzin ponadwymiarowych nauczycieli. Sprawdź, jak obliczyć nadgodziny nauczyciela.
Nadgodziny nauczycieli – Karta nauczyciela
Na początku warto podkreślić, że czas pracy nauczyciela nie jest określany przez Kodeks pracy, a przez Kartę nauczyciela. W związku z tym ustala się go nieco inaczej niż w przypadku pozostałych pracowników.
Zgodnie z art. 42 Karty Nauczyciela czas pracy nauczyciela, który jest zatrudniony w pełnym wymiarze zajęć, nie może przekroczyć 40 godzin na tydzień. W ramach tego czasu oraz ustalonego wynagrodzenia nauczyciel powinien realizować:
- zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze, prowadzone bezpośrednio z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz, w wymiarze pensum dydaktycznego,
- inne zajęcia i czynności wynikające z zadań statutowych szkoły, w tym zajęcia opiekuńcze i wychowawcze uwzględniające potrzeby i zainteresowania uczniów,
- zajęcia i czynności związane z przygotowaniem się do zajęć, samokształceniem i doskonaleniem zawodowym.
Ponadto nauczyciel może być zobowiązany do odpłatnej pracy w godzinach ponadwymiarowych zgodnie z posiadaną specjalnością, ale tylko w szczególnych wypadkach, które są podyktowane koniecznością realizacji programu nauczania.
Zgodnie z art. 35 Karty nauczyciela, przez godzinę ponadwymiarową rozumie się przydzieloną nauczycielowi godzinę zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych powyżej tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć.
W przypadku choroby jednego z nauczycieli konieczne będzie znalezienie zastępstwa. W takiej sytuacji mogą wystąpić godziny doraźnych zastępstw, czyli godziny zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych przydzielone nauczycielowi powyżej tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć. Ich realizacja, w odróżnieniu od zwykłych godzin ponadwymiarowych, następuje w zastępstwie nieobecnego nauczyciela.
Czy nauczyciel może odmówić nadgodzin?
Przy przydzielaniu godzin ponadwymiarowych należy wziąć pod uwagę, że nauczyciel może odmówić pracy w godzinach ponadwymiarowych, jeśli przekraczają one 1/4 tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć.
Istnieje także grupa nauczycieli, którym nie można nakazać pracy w godzinach ponadwymiarowych bez ich zgody, bez względu na liczbę realizowanych przez nauczyciela zajęć. Są to kobiety w ciąży bądź rodzicie dzieci do lat 4. Brak zgody na pracę w godzinach ponadwymiarowych nie może być potraktowany jako pretekst do wyciągnięcia konsekwencji pracowniczych w stosunku do nauczyciela.
Ile nadgodzin może mieć nauczyciel?
Praca w godzinach ponadwymiarowych, bez zgody pracownika, nie może przekroczyć 1/4 tygodniowego obowiązkowego wymiaru zajęć. Jeśli nauczyciel wyrazi zgodę na dodatkowe godziny ponadwymiarowe, wówczas obowiązujący go limit wynosi 1/2 tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć. Jest to jednak górny limit, którego nie należy przekraczać.
Wyjątkiem od tej reguły jest rok szkolny 2023/2024, w którym to Ministerstwo Edukacji i Nauki umożliwiło nauczycielom realizowanie godzin ponadwymiarowych ponad limit 1/2 tygodniowego obowiązkowego wymiaru zajęć. Jest to związane z brakami kadrowymi w polskich szkołach. Przekroczenie limitu jest możliwe jedynie:
- w roku szkolnym 2023/2024,
- w liceach, szkołach branżowych I stopnia i technikach,
- gdy nauczyciel wyrazi zgodę na dodatkowe godziny pracy.
-
Sprawdź, ile wynosi limit nadgodzin w 2024 roku.
Nadgodziny nauczyciela – ile płatne?
Wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe oraz godziny doraźnych zastępstw wypłaca się zależnie od stawki osobistego zaszeregowania nauczyciela (z uwzględnieniem dodatku za warunki pracy). Ich wynagrodzenie zasadnicze różni się w zależności od stopnia awansu zawodowego i nie może być mniejsze od wysokości minimalnego wynagrodzenia, które jest określane corocznie przez Ministerstwo Edukacji i Nauki. W 2024 roku planowane jest podwyższenie minimalnego wynagrodzenia nauczycieli, jednak data wprowadzenia nowych przepisów nie jest jeszcze znana.
Sprawdź, jak obliczyć wynagrodzenie za nadgodziny.
Aby obliczyć, ile wynosi stawka za nadgodziny nauczyciela, należy podzielić stawkę wynagrodzenia zasadniczego wraz z dodatkiem przez miesięczną liczbę godzin tygodniowego obowiązkowego wymiaru zajęć.
Wówczas otrzymamy stawkę za godzinę pracy w godzinach ponadwymiarowych. Tę kwotę należy pomnożyć przez liczbę zrealizowanych godzin ponadwymiarowych. Otrzymany wynik to dodatkowe wynagrodzenie, które nauczyciel otrzyma za zrealizowanie przydzielonych godzin ponadwymiarowych.
Szczegółowe warunki obliczania i wypłacania wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw określa organ prowadzący szkołę.
Skorzystaj z innowacyjnego narzędzia do zarządzania czasem pracy – Kadromierz.pl. Program posiada takie funkcje jak: grafik pracy online, elektroniczne wnioski urlopowe, ewidencja czasu pracy pracowników, rejestracja czasu pracy. Załóż darmowe konto, aby wykorzystać okres próbny.
