Kompendium wiedzy na temat nadgodzin

Tak, pracodawca ma prawo zmusić pracownika do pracy po godzinach. Wynika to z zapisu w Kodeksie pracy, który opisuje konkretne takie sytuacje:
– konieczne jest przeprowadzenie akcji ratowniczej lub usunięcie awarii,
– szczególne potrzeby pracodawcy.
Warto pamiętać, że ten zapis dotyczy osób zatrudnionych na umowę o pracę, z wyjątkiem kobiet w ciąży oraz osób młodocianych (poniżej 18 roku życia).

Zgodnie z art. 151 § 3 Kodeksu pracy, osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, może przepracować maksymalnie 150 nadgodzin w przeciągu roku. Czytając dalej Kodeks pracy, dowiadujemy się, że jest możliwość uregulowania liczby nadgodzin regulaminem pracy (art. 151 § 4). Tym samym, nieprzekraczalna liczba nadgodzin dobowych, jaka może wystąpić w przeciągu roku to 416 godzin. Tygodniowo pracownik może wykonać maksymalnie 8 godzin nadliczbowych. Mnożąc tę liczbę przez 52 tygodnie w roku, uzyskujemy właśnie 416 nadgodzin dobowych.

Nadgodziny dobowe są płatne w wysokości 50% lub 100% dodatku do ekwiwalentu stawki godzinowej pracownika na umowę o pracę w danym miesiącu.

Wykonywanie pracy w nadgodzinach jest obowiązkiem pracownika. Odmowa wykonania pracy w nadgodzinach może stanowić naruszenie obowiązków pracowniczych.

Nie. Zgodnie z Kodeksem pracy, pracownikom młodocianym (tj. do 18 roku życia) nie wolno zlecać pracy w nadgodzinach.

Pracodawca ma obowiązek poinformowania o pracy w godzinach nadliczbowych w momencie, gdy dowie się o takiej potrzebie. Niedopuszczalne jest zwlekanie z informowaniem pracownika do ostatniej chwili.

Pan Kowalski pracuje w pełnym wymiarze godzin (od poniedziałku do piątku) w podstawowym systemie pracy, a przyjętym okresem rozliczeniowym jest miesiąc. Zarabia miesięcznie 6 tys. zł + 1 tys. zł dodatków. W grudniu 2021 ze względu na szczególne potrzeby pracodawcy pracował w godzinach nadliczbowych w dniach: 1 grudnia (środa) – 3 godz., 5 grudnia (niedziela) – 6 godz. i 11 grudnia (sobota) – 4 godz., czyli łącznie 21 godzin.

Pierwszym krokiem będzie obliczenie jego podstawowego wynagrodzenia za godziny nadliczbowe:
6000 zł (wynagrodzenie zasadnicze) + 600 zł (dodatek do pracy) = 6600 zł
6600 zł / 176 h (wymiar czasu pracy w grudniu 2021) = 37,50 zł / h
37,5 zł / h x 21 h (godziny nadliczbowe) = 787,50 zł

Zatem normalne wynagrodzenie z tytułu nadgodzin wynosi 787,50 zł. Do tej kwoty należy doliczyć jeszcze dodatek za pracę w godzinach nadliczbowych:
Podstawą obliczenia dodatku za nadgodziny będzie wynagrodzenie zasadnicze, czyli w tym przypadku 6000 zł:

6000 zł / 176 h = 34,09 zł/h

Dodatek za wynagrodzenie w środę 1 grudnia: 50% x 3 h x 34,09 zł / h = 51,14 zł
Dodatek za wynagrodzenie w niedzielę 5 grudnia: 100% x 6 h x 34,09 zł / h = 204,54 zł
Za pracę w sobotę 11 grudnia pracodawca nie wypłaca dodatku za pracę w sobotę – w ramach rekompensaty jest zobowiązany udzielić dnia wolnego do końca okresu rozliczeniowego.

Zatem łączna kwota, jaką Pan Kowalski zarobił w grudniu 2021, wynosi 6600 zł + 787,50 zł + 51,14 zł + 204,54 zł = 7643,18 zł.

Dzień wolny za sobotę należy się:

• za pracę w sobotę, która nie była dniem pracującym według obowiązującego pracownika rozkładu pracy,
• gdy święto wolne od pracy wypada w sobotę.