Kodeks pracy jasno określa wymiary przerw dla pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę. W zależności od wymiaru czasu pracy w ciągu doby wymiar przerw będzie zmienny. Dowiedz się więcej o przerwach w pracy.
Przerwa w pracy – wszystko, co musisz wiedzieć
Przerwa w pracy jest nieodłącznym elementem dnia każdego pracownika. Wielkość i czas trwania przerwy może różnić się w zależności od charakteru pracy oraz regulacji prawnych. Dlatego ważne jest, aby znać przepisy dotyczące przerw w pracy i wiedzieć, ile przerw przysługuje w przypadku 8 godzin pracy. W tym artykule omówimy szczegóły dotyczące przerw w pracy, zgodnie z polskim Kodeksem pracy.
Zasady ogólne dotyczące przerw w pracy
Zgodnie z Kodeksem pracy, pracownik ma prawo do przerwy w pracy trwającej co najmniej 15 minut, jeśli dobowy wymiar czasu pracy wynosi co najmniej 6 godzin. Przerwa ta jest wliczana do ogólnego czasu pracy i nie jest uznawana za czas wolny od pracy. Pracownik ma prawo do korzystania z tej przerwy na wybrane przez siebie cele, takie jak spożywanie posiłku, odpoczynek czy załatwianie spraw osobistych.
W przypadku pracy dłuższej niż 6 godzin pracownikowi przysługuje również dodatkowa przerwa w pracy. Jeśli dobowy wymiar czasu pracy przekracza 9 godzin, pracownik ma prawo do kolejnej przerwy trwającej co najmniej 15 minut. Jeśli dobowy wymiar czasu pracy przekracza 16 godzin, pracownik ma prawo do trzeciej dodatkowej przerwy również trwającej co najmniej 15 minut.
Pracodawca ma obowiązek informowania pracowników o przysługujących im przerwach w pracy w formie papierowej lub elektronicznej. Przepisy prawa pracy nakładają na pracodawcę ten obowiązek w terminie 7 dni od dnia dopuszczenia pracownika do pracy.
Przykład przerw w pracy
Aby lepiej zrozumieć zasady dotyczące przerw w pracy, przyjrzyjmy się dwóm przykładom:
Przykład 1: Pan Adam jest zatrudniony na pełen etat. Jego dobowy wymiar czasu pracy wynosi 8 godzin. W związku z tym przysługuje mu jedna 15-minutowa przerwa w czasie pracy, która jest wliczana do ogólnego wymiaru czasu pracy.
Przykład 2: Pani Krysia pracuje na pełny etat przez 10 godzin dziennie, więc jej dobowy wymiar czasu pracy wynosi 10 godzin. W związku z tym przysługuje jej jedna 15-minutowa przerwa w pracy (wliczana do ogólnego czasu pracy) oraz jedna dodatkowa przerwa trwająca co najmniej 15 minut.
Warto zaznaczyć, że pracownik nie może zrezygnować z przerwy w celu skrócenia czasu pracy lub późniejszego przyjścia do pracy. Pracodawca również ma prawo zabronić pracownikowi opuszczania terenu zakładu pracy w czasie przerwy, jeśli jest to uzasadnione względami bezpieczeństwa.
Przerwa śniadaniowa lub obiadowa
W zależności od profilu zawodu i umowy o pracę pracownikom przysługuje możliwość korzystania z przerwy śniadaniowej lub obiadowej. Przerwa ta jest dłuższa niż standardowa 15-minutowa przerwa w pracy i nie jest wliczana do czasu pracy. Pracownik ma prawo do korzystania z tej przerwy na cele takie jak spożycie posiłku czy załatwienie spraw osobistych.
Wprowadzenie przerwy śniadaniowej lub obiadowej jest zależne od decyzji pracodawcy. Jeśli pracodawca decyduje się na wprowadzenie takiej przerwy, powinien to jasno określić w umowie o pracę, regulaminie pracy lub układzie zbiorowym pracy.
Inne przerwy w pracy
Istnieją grupy pracowników, którzy z różnych powodów mają prawo do dodatkowych przerw w pracy. Warto o tym wiedzieć m.in. przy zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, kobiet w ciąży czy pracowników młodocianych.
- Przerwa dla kobiet karmiących piersią – pracownica karmiąca dziecko piersią ma prawo do dwóch półgodzinnych przerw na karmienie, jednej półgodzinnej lub dwóch trwających 45 minut. Przerwy te są wliczane do czasu pracy i są udzielane na wniosek matki.
- Przerwa dla pracowników z niepełnosprawnościami – zgodnie z ustawą o rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych z 2011 roku osoby z orzeczeniem o niepełnosprawności mają prawo do 15-minutowej przerwy, która może być wykorzystana na wypoczynek lub gimnastykę usprawniającą. Przerwa ta jest wliczana do czasu pracy.
- Przerwa dla młodocianych pracowników – młodociani pracownicy mają prawo do półgodzinnej przerwy w pracy, jeśli dobowy wymiar czasu pracy wynosi więcej niż 4,5 godziny.
- Przerwa dla osób pracujących przy obsłudze monitora ekranowego – pracownicy wykonujący zadania przy komputerze powinni wykorzystać 5 minut przerwy po każdej godzinie pracy.
Ustalenia regulaminu pracy nie mogą wykluczać wyżej wymienionych przerw.