Kobieta karmiąca dziecko piersią ma prawo do wykorzystania przysługujących jej przerw w ciągu dnia pracy. Jakie są wymagania i czy każdy może skorzystać z tego prawa? Dowiedz się, co powinno znajdować się we wniosku, czy pracodawca może odmówić udzielenia przerw i jak długo można z nich korzystać.
Przerwa na karmienie a Kodeks pracy
Pracodawca ma obowiązek pozytywnie odpowiedzieć na wniosek o przerwę na karmienie pracownicy zatrudnionej na podstawie umowy o pracę. W zależności od tego ile godzin w ciągu dnia pracują i tego, ile dzieci karmią piersią przysługuje im inna długość przerwy. Prawo do karmienia przedstawione zostało w art. 187 Kodeksu pracy. Zaznacza on, że pracownica zatrudniona na podstawie umowy o pracę ma możliwość wykorzystania dwóch półgodzinnych przerw wliczanych do całodniowego czasu pracy. Z kolei kobieta karmiąca dwoje dzieci ma prawo do wykorzystania dwóch przerw trwających po 45 minut. Oznacza to, że pracujące matki mogą wykorzystać kolejno godzinę i półtorej godziny przerwy na karmienie.
Przepisy prawne wskazują też na to, że tylko pracownica po urlopie macierzyńskim może wykorzystać prawo do przerwy na karmienie. Nie można pominąć też faktu wskazanego w § 2 art. 187 Kodeksu pracy, który mówi o tym, że przerwa przysługuje tylko w przypadku przepracowania co najmniej 4 godzin dziennie. Natomiast jeśli pracownica karmiąca dziecko przepracuje maksymalnie 6 godzin w ciągu dnia, ma prawo wykorzystać tylko jedną z dwóch przerw.
Na podstawie wniosku złożonego pracodawcy matka może połączyć dwie przerwy w jedną, a następnie zastosować ją zarówno w trakcie, przed jak i po pracy. Wynagrodzenie za czas przeznaczony na karmienie dziecka piersią obliczane jest tak samo, jak to za urlop. Mowa o tym w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy. Warto również wspomnieć o tym, że pracownica pracująca zdalnie także ma prawo do wykorzystania przerwy na karmienie piersią.
Przerwa na karmienie piersią – przykłady
Obliczanie liczby przerw na karmienie na podstawie przepracowanych godzin może budzić wątpliwości. Dlatego też pomocne będzie przedstawienie przykładów, jak wykorzystać prawo do tych przerw.
Jeśli jesteś matką jednego dziecka pracującą na pełen etat, 8 godzin dziennie, możesz złożyć wniosek o godzinę przerwy w trakcie, przed lub po pracy na karmienie piersią. Oznacza to, że pracując od 9 do 17, możesz zacząć pracować o 10, skończyć o 16 lub np. przerwać pracę o 12 i wrócić o 13. Jeśli natomiast pracujesz na pół etatu, pełne 4 godziny, to przysługuje Ci jedna przerwa na karmienie. Tak samo jak wcześniej – możesz ją wykorzystać wtedy, kiedy potrzebujesz.
Sytuacja wygląda inaczej w przypadku 1/4 etatu. W takiej sytuacji nie przysługuje Ci prawo do przerwy. Nie ma też możliwości wykorzystania go, jeśli wcześniej nie skorzystałaś z urlopu macierzyńskiego. Matka np. bliźniąt ma prawo wykorzystać aż 1,5 godziny przerwy przy pracy na pełen etat. Jeśli ta sama kobieta pracuje na pół etatu, przerwa jej przysługująca będzie wynosić 45 minut.
Czy pracodawca może odmówić udzielenia przerwy na karmienie piersią?
Odmowa udzielenia przerwy na karmienie piersią jest niemożliwa. Pracodawca jest zobowiązany do zgody na wykorzystanie przerw. Nie może on też narzucić kobiecie godzin na ich wykorzystanie. Pracodawca, który nakazuje udowodnić fakt karmienia dziecka piersią, może spotkać się z odmową, bowiem według Kodeksu pracy kobieta nie ma obowiązku przedłożenia mu zaświadczenia lekarskiego. Zgodnie z nim wystarczy samo oświadczenie pracownicy o fakcie karmienia piersią. Pracodawca nie może też wymagać od kobiety informacji o tym, że dziecko dalej wymaga karmienia np. po roku od jego narodzin. W Kodeksie pracy nie ma limitu terminu, w którym pracownica może wykorzystywać prawo do karmienia piersią.
Wniosek o przerwę na karmienie piersią
Pracownica, która karmi dziecko piersią, może złożyć wniosek, w którym znajdą się następujące informacje:
- imię i nazwisko dziecka,
- data urodzenia,
- data rozpoczęcia korzystania z przerwy na karmienie dziecka piersią,
- informacja o sposobie korzystania z przerwy.
Jak wiadomo, ostatnia pozycja na liście nawiązuje do tego, czy pracownica karmiąca dziecko piersią będzie łączyć dwie przerwy i kiedy będą się one odbywać. Nie można zapominać o tym, że pracodawca nie ma prawa wymagać zaświadczenia lekarskiego. Nie może też zmusić do zmiany czasu przerwy na czas krótszy od tego, do którego kobieta ma prawo.
W przypadku nieprzestrzegania tego prawa przez pracodawcę grozi mu kara grzywny na podstawie art. 281 pkt. 5 Kodeksu pracy. W takiej sytuacji pracownica może się skontaktować z Państwową Inspekcją Pracy, zgłaszając wykroczenie przeciwko prawom pracownika.