Wiele zatrudnionych osób otrzymuje od swojego pracodawcy harmonogram czasu pracy. Pracodawca czy osoba do tego uprawniona powinna przygotować go z odpowiednim wyprzedzeniem. Dowiedz się, jak sporządzić grafik pracy.
Czym jest harmonogram czasu pracy?
Harmonogram czasu pracy inaczej nazywany jest grafikiem pracy. Jest on planem określającym godziny pracy poszczególnych pracowników zatrudnionych w zakładzie. Powinien zostać ułożony tak, aby ciągłość pracy nie została zaburzona. Warto również pamiętać, że powinien on zawierać odpowiednie elementy, które sprawią, że będzie zgodny z Kodeksem pracy. Grafik pracy należy udostępnić pracownikom nie później niż 7 dni przed końcem okresu rozliczeniowego. Może on zostać przekazany w formie pisemnej lub elektronicznej.
Warto pamiętać o tym, że nielegalne jest wprowadzanie zmian wstecznych w harmonogramie pracy. Grafik powinien być przygotowany w przejrzysty sposób tak, aby zakład mógł odpowiednio funkcjonować. Sam harmonogram pracy powinien zostać sporządzony na co najmniej 1 miesiąc do przodu.
Kto nie musi sporządzać harmonogramu czasu pracy?
Nie każdy pracodawca musi sporządzać grafik pracy. W zakładach, w których obowiązuje stały czas pracy, nie ma takiej potrzeby. Sztywny czas oznacza pracę np. od 8:00 do 16:00. Poza tą sytuacją pracodawca nie musi sporządzać harmonogramu pracy, jeśli:
- na wniosek pracownika zastosowany został ruchomy czas pracy,
- na wniosek zatrudnionego zastosowano indywidualny rozkład czasu pracy,
- pracownika zatrudniono w zadaniowym systemie czasu pracy,
- rozkład czasu pracy dla pracowników wynika z prawa pracy, obwieszczenia lub umowy.
Jak sporządzać harmonogram czasu pracy?
Sporządzając grafik pracowniczy, powinieneś/powinnaś pamiętać o kilku ważnych czynnikach, które są istotne po to, aby cały harmonogram był zgodny z Kodeksem pracy. Na samym początku należy wziąć pod uwagę liczbę godzin, jaką mają przepracować poszczególni pracownicy. Harmonogram czasu pracy nie uwzględnia wyłącznie 5-dniowego tygodnia pracy w podstawowym systemie, a również dni wolne od pracy, odpoczynek dniowy i tygodniowy. Grafik powinien zostać dostosowany do potrzeb zakładu pracy i możliwości kadrowych. Jeśli w planie urlopowym znajdują się informacje o wypoczynku pracowników, je też należy uwzględnić.
O czym należy pamiętać podczas tworzenia harmonogramu czasu pracy?
Podczas tworzenia grafików pracy nie można zapominać o tym, że istnieją prawa Kodeksu pracy, których należy przestrzegać. Jest kilka rzeczy, o których nie można zapominać, a są to:
- 5-dniowy tydzień pracy,
- obowiązujący system pracy,
- dni wolne od pracy,
- godzina rozpoczęcia i końca pracy,
- urlopy pracowników zatrudnionych w firmie,
- obowiązujące odpoczynki dobowe i tygodniowe,
- zapewnienie chociaż jednej wolnej niedzieli raz na 4 tygodnie,
- nieprzerwany odpoczynek dobowy i tygodniowy,
- wymiar czasu pracy pracowników.
Warto też wziąć pod uwagę dyspozycyjność pracowników oraz ich prywatne sytuacje. Jeśli np. pracownica jest po urlopie macierzyńskim i wykorzystuje przerwę na karmienie, jako pracodawca musisz wziąć to pod uwagę.
Odpoczynek dobowy i tygodniowy
Harmonogram pracy powinien także uwzględnić nieprzerwany odpoczynek dobowy i tygodniowy. Każdy pracownik powinien mieć odpowiednią liczbę godzin przerwy przed rozpoczęciem pracy. Doba pracownicza trwa 24 godziny, w ciągu której każdy pracownik powinien mieć 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku. Reguluje to art. 132 §1 Kodeksu pracy. Pracodawca może skrócić długość tego odpoczynku, jeśli sytuacja w firmie wymaga zostania w godzinach nadliczbowych. W takiej sytuacji wydłużenie czasu pracy, jeśli pracownik pracuje 8 godzin dziennie, nie może przekraczać 5 godzin. Jeśli zaburza to 11-godzinny odpoczynek dobowy, pracodawca powinien pozwolić pracownikowi zacząć pracę określoną liczbę godzin później z jednoczesnym zakończeniem pracy o tej samej godzinie. Pracownik może też odebrać te godziny innego dnia.
Odpoczynek tygodniowy wynosi 35 godzin. W każdym tygodniu okresu rozliczeniowego pracodawca powinien zapewnić odpowiednią ilość nieprzerwanego odpoczynku tygodniowego. Tak jak w przypadku powyżej, pracodawca może skrócić go do 24 godzin.
Harmonogram czasu pracy dla osób z niepełnosprawnościami
Podczas tworzenia grafików pracy dla osób z niepełnosprawnościami należy pamiętać o kilku rzeczach. Osoby z lekkim stopniem niepełnosprawności mogą pracować 40 godzin przez 5 dni w tygodniu. Nie można jednak zapominać, że osoby z orzeczeniem o niepełnosprawności w żadnym przypadku nie mogą pracować w nadgodzinach.
Osoby z umiarkowanym i zaawansowanym stopniem niepełnosprawności mogą pracować 35 godzin i 7 godzin dziennie. Tak samo jak powyżej, te osoby nie mogą wykonywać pracy w godzinach nadliczbowych.
Harmonogram pracy zmianowej
Harmonogram pracy zmianowej powinien zostać sporządzony zgodnie z wszelkimi zasadami wspomnianymi powyżej. Nie można też zapominać o tym, że w danym okresie rozliczeniowym każdy pracownicy powinni mieć odpoczynki dobowe zgodne z Kodeksem pracy. Oznacza to, że często nie mogą pracować z dnia na dzień.
Jak planować harmonogram pracy efektywnie?
Planowanie grafiku pracy jest zajęciem wymagającym wzięcia pod uwagę wielu czynników. Dlatego też warto skorzystać z narzędzi, które sprawdzą za Ciebie zgodność z Kodeksem pracy. Takim intuicyjnym narzędziem jest Kadromierz. Pozwala on ułożyć dzienny, tygodniowy oraz miesięczny grafik pracy zgodny z panującymi przepisami. Z Kadromierzem zaoszczędzisz czas!
