Urlop wypoczynkowy oraz praca w godzinach nadliczbowych to kluczowe aspekty zatrudnienia, które bezpośrednio wpływają na życie zawodowe każdego pracownika. W polskim prawie pracy regulacje dotyczące tych kwestii są szczegółowo opisane, aby zapewnić pracownikom odpowiednie warunki pracy oraz sprawiedliwe wynagrodzenie. Sprawdź, co warto wiedzieć o urlopie wypoczynkowym w kontekście nadgodzin.
Urlop wypoczynkowy a nadgodziny
Urlop wypoczynkowy to jedno z podstawowych praw pracownika wynikających z Kodeksu pracy. Zgodnie z art. 152 Kodeksu pracy, każdy pracownik ma prawo do corocznego, nieprzerwanego i płatnego urlopu wypoczynkowego, którego wymiar zależy od stażu pracy. Pracownik zatrudniony krócej niż 10 lat ma prawo do 20 dni urlopu, natomiast po 10 latach pracy wymiar ten wzrasta do 26 dni. W kontekście pracy w godzinach nadliczbowych pojawiają się jednak pewne istotne kwestie związane z obliczeniem wynagrodzenia urlopowego.
Sprawdź, jak oblicza się wynagrodzenie za nadgodziny.
Urlop wypoczynkowy i nadgodziny w jednym miesiącu
Wykorzystanie przez pracownika urlopu wypoczynkowego w miesiącu, w którym wykonywał on pracę w godzinach nadliczbowych, nie może pozbawiać go rekompensaty finansowej za dodatkową pracę. Taka sytuacja mogłaby zniechęcać pracowników do korzystania z należnego im wypoczynku, co jest sprzeczne z ideą urlopu wypoczynkowego. Zasada ta została potwierdzona wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości UE z 13 stycznia 2022 roku.
Wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy a nadgodziny
Zgodnie z art. 172 Kodeksu za czas urlopu należy wypłacić pracownikowi wynagrodzenie, jakie by otrzymał, gdyby w tym czasie pracował. Wynagrodzenie pracownika wynikające z jego osobistego zaszeregowania oraz inne składniki wynagrodzenia przysługujące pracownikowi stanowią podstawę wynagrodzenia urlopowego.
Wynagrodzenie urlopowe powinno obejmować wszystkie stałe składniki wynagrodzenia, jakie pracownik otrzymałby w miesiącu wykorzystywania urlopu, takie jak m.in. płaca zasadnicza, dodatki funkcyjne, premie regulaminowe czy stażowe.
Istotne jest również uwzględnienie składników zmiennych, które mogą być obliczane na podstawie łącznej wysokości wypłaconej pracownikowi w ostatnich 3 miesiącach poprzedzających miesiąc wykorzystania urlopu. W sytuacji, gdy pensja pracownika znacząco wahała się w tym okresie, możliwe jest uwzględnienie wysokości należnej pracownikowi przez okres 12 miesięcy. Wynagrodzenie za godziny nadliczbowe również powinno być wliczone do wynagrodzenia urlopowego. Praca w godzinach nadliczbowych jest składnikiem zmiennym wynagrodzenia, który może wpłynąć na łączną wysokość wynagrodzenia pracownika.
Sprawdź, czy nadgodziny wpływają na ekwiwalent za urlop.
Co nie wlicza się do wynagrodzenia urlopowego?
Zgodnie z § 6 rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop, do świadczeń, które są brane pod uwagę podczas obliczenia wynagrodzenia urlopowego, nie uwzględnia się:
- jednorazowych lub nieperiodycznych wypłat za spełnienie określonego zadania bądź za określone osiągnięcie,
- wynagrodzenia za czas gotowości do pracy oraz za czas niezawinionego przez pracownika przestoju,
- nagród jubileuszowych,
- wynagrodzenia za czas urlopu wypoczynkowego lub innej usprawiedliwionej nieobecności w pracy,
- ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy,
- dodatkowego wynagrodzenia radcy prawnego z tytułu zastępstwa sądowego,
- wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną,
- kwoty wyrównania do wynagrodzenia za pracę do wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę,
- nagród z zakładowego funduszu nagród,
- dodatkowego wynagrodzenia rocznego,
- należności przysługujących z tytułu udziału w zysku lub w nadwyżce bilansowej,
- opraw emerytalnych lub rentowych albo innych odpraw pieniężnych,
- wynagrodzenia i odszkodowania przysługującego w razie rozwiązania stosunku pracy
Ponadto składników wynagrodzenia, które przysługują za okresy dłuższe niż miesiąc, takie jak premie kwartalne lub roczne, nie wlicza się do obliczenia podstawy wynagrodzenia urlopowego. Dzieje się tak, ponieważ są one wypłacane pracownikowi zgodnie z ustalonym harmonogramem, niezależnie od tego, czy korzysta on w danym czasie z urlopu.
Jak obliczyć wynagrodzenie urlopowe?
Zgodnie z § 9 wymienionego rozporządzenia proces obliczania wynagrodzenia urlopowego odbywa się w dwóch głównych krokach:
- Podstawę wymiaru wynagrodzenia urlopowego należy podzielić przez liczbę godzin, w czasie których pracownik wykonywał pracę w okresie, z którego została ustalona ta podstawa. Liczba godzin, którą się uwzględnia, to wszystkie godziny rzeczywiście przepracowane przez pracownika, z wyłączeniem godzin nieprzepracowanych, takich jak zwolnienia lekarskie czy urlopy bezpłatne, ale z włączeniem nadgodzin. W ten sposób uzyskujemy średnie wynagrodzenie za jedną godzinę pracy.
- Ustalone wynagrodzenie za jedną godzinę pracy należy pomnożyć przez liczbę godzin, które pracownik przepracowałby w czasie urlopu w ramach normalnego czasu pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem.
Skorzystaj z nowoczesnego narzędzia do zarządzania czasem pracy. Kadromierz oferuje możliwość składania elektronicznych wniosków urlopowych. Pracownicy mogą w prosty sposób wnioskować o urlop wypoczynkowy bez potrzeby wypełniania papierowych formularzy. System automatycznie rejestruje wszystkie złożone wnioski i ułatwia zarządzanie nieobecnościami pracowników. Elektroniczne wnioski urlopowe w Kadromierzu przyspieszają proces zatwierdzania urlopów i zwiększają przejrzystość całego systemu.
