Nadgodziny w delegacji

Firma często wysyła Cię w delegacje. Czasem jednodniowe, czasem kilkutygodniowe. Podróżujesz po godzinach i pracujesz dłużej niż zwykle. Czy czas podróży wlicza się do czasu pracy i czy z tytułu podróży służbowej przysługuje Ci wynagrodzenie za nadgodziny?

Czym jest podróż służbowa?

Zgodnie z art. 775 § 1 Kodeksu Pracy podróż służbowa rozumiana jest jako wykonywanie zadania służbowego na polecenie pracodawcy poza miejscowością, w której znajduje się stałe miejsce pracy pracownika lub w której mieści się siedziba firmy.

Obowiązkiem pracodawcy jest pokrycie kosztów związanych z delegacją, tj.:

• dieta;
• zwrot kosztów:
  – przejazdów,
  – dojazdów środkami komunikacji miejscowej,
  – noclegów,
  – innych niezbędnych udokumentowanych wydatków, określonych lub uznanych przez pracodawcę odpowiednio do uzasadnionych potrzeb.

Podróż służbowa kierowców

Osobna definicja podróży służbowej jako grupy zawodowej obowiązuje kierowców. Zawarta została w art. 2 pkt 7 ustawy z 16 kwietnia 2004 r. o czasie pracy kierowców.

Zgodnie z nią podróżą służbową kierowcy jest każde zadanie służbowe polegające na wykonywaniu na polecenie pracodawcy:

• przewozu drogowego poza miejscowość, w której znajduje się siedziba pracodawcy, na rzecz którego kierowca wykonuje swoje obowiązki, oraz inne miejsce prowadzenia działalności przez pracodawcę, w szczególności filie, przedstawicielstwa i oddziały,
• wyjazdu poza miejscowość, w której znajduje się siedziba pracodawcy, na którego rzecz kierowca wykonuje swoje obowiązki, oraz inne miejsce prowadzenia działalności przez pracodawcę, w szczególności filie, przedstawicielstwa i oddział w celu wykonania przewozu drogowego.

Czym jest delegacja krajowa i zagraniczna? Zobacz, wszystko, co należy wiedzieć.

Czy w przypadku delegacji płaci się za nadgodziny?

Nadgodziny, czyli pracę w godzinach nadliczbowych, zdefiniowano, jako pracę ponad obowiązujące pracownika normy czasu pracy, a także ponad przedłużony dobowy wymiar tego czasu wynikający z obowiązującego pracownika systemu i rozkładu czasu pracy.

Nadgodziny w delegacji to temat, który, ilekroć poruszany, wywołuje dyskusje. Ucinają je zwykle orzeczenia najwyższych instancji.

Sąd Najwyższy wyrokiem z dnia 23.06.2005 r. (II PK 265/04, OSNP 2006/5-6/76) orzekł, iż czas dojazdu i powrotu z miejscowości stanowiącej cel pracowniczej podróży służbowej oraz czas pobytu w tej miejscowości nie są pozostawaniem do dyspozycji pracodawcy w miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy (art. 128 § 1 k.p.), lecz w zakresie przypadającym na godziny normalnego rozkładu czasu pracy podlegają wliczeniu do jego normy (nie mogą być od niej odliczone), natomiast w zakresie wykraczającym poza rozkładowy czas pracy mają w sferze regulacji czasu pracy i prawa do wynagrodzenia doniosłość o tyle, o ile uszczuplają limit gwarantowanego pracownikowi czasu odpoczynku.

SN stwierdził, że jeśli czas spędzony w drodze z delegacji narusza ustaloną w Kodeksie pracy normę 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku na dobę, wówczas pracownikowi należy udzielić równoważnego okresu odpoczynku, lub jeśli nie jest to możliwe, wypłacić stosowny ekwiwalent pieniężny.

Nadgodziny w delegacji: jak liczyć?

W czasie delegacji nadgodziny występują tylko w przypadku pracy ponad standardowy czas pracy. Samo przebywanie w podróży służbowej nie oznacza, że pracownik cały czas pracuje. Liczy się wyłącznie okres faktycznie poświęcany dla pracodawcy. Jeśli przekracza on normalny czas pracy, należy mu się wynagrodzenie za godziny nadliczbowe. Zobacz jak rozliczyć delegację pracownika?

Do obliczenia wysokości wynagrodzenia za godziny nadliczbowe niezbędne jest określenie, ile wynosił czas pracy podczas delegacji. Za okresy wykonywania czynności zawodowych po godzinach pracownik musi otrzymać dodatek w wysokości 50% lub 100% stawki godzinowej za każdą przepracowaną nadgodzinę.

Zgodnie z art. 151. Kodeksu pracy dodatek do pensji w wysokości 100% stawki otrzymuje pracownik, który pracuje w godzinach nadliczbowych:

• w nocy,
• w niedziele i święta niebędące dla niego dniami pracy; zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy,
• w dniu wolnym od pracy udzielonym w zamian za pracę w niedzielę lub w święto, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy.

Dodatek za nadgodziny w wysokości 50% przysługuje za pracę w godzinach nadliczbowych we wszystkich innych dniach. Wypłaca się go niezależnie od tzw. diety. Dieta bowiem ma pokryć koszty związane z podróżą i nie stanowi wynagrodzenia za pracę.

Sprawdź, ile wynoszą diety krajowe 2022.

Czy czas dojazdu na delegację jest czasem pracy?

W myśl art. 128 K.p. czasem pracy jest czas, w którym pracownik pozostaje w dyspozycji pracodawcy w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy.

Do czasu pracy zatrudnionego przebywającego w delegacji wlicza się:

• okresy, w których pracownik wykonuje obowiązki służbowe (również po godzinach pracy),
• podróż, o ile ta odbywa się w okresie rozkładu czasu pracy (np. od 8 do 16).

Czyli, jeśli pracownik odbywa podróż służbową np. pociągiem po godzinach pracy i wykonuje w tym czasie czynności zawodowe – przegląda dokumenty czy sporządza raport, wówczas może zaliczyć tę podróż do czasu pracy. Jeśli jednak podróż służbową odbywa po godzinach pracy, ale nie wykonuje w tym czasie obowiązków związanych z pracą, to nie ma żadnych podstaw, by zaliczyć ją do czasu pracy.

Czeka Cię uciążliwa delegacja? Czy pracownik może jej odmówić? Sprawdź!

Nadgodziny w delegacji a czas podróży

Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego za czas pracy nie uznaje się okresu podróży służbowej przypadającej poza godzinami pracy wynikającymi z rozkładu czasu pracy. Stanowisko sądu wynika z faktu, że sama podróż służbowa nie stanowi wykonywania pracy. W konsekwencji odbywanie podróży służbowej poza ustalonym czasem pracy danego pracownika nie rodzi obowiązku wypłaty tej osobie dodatkowego wynagrodzenia. Jeśli natomiast delegacja odbywa się po godzinach i w jej trakcie wykonujemy obowiązki, wówczas przysługuje nam dodatkowe wynagrodzenie.