Badania okresowe pozwalają sprawdzić, czy pracownicy wciąż są zdolni do pracy na określonym stanowisku. Kodeks pracy jasno określa zasady przeprowadzania badań oraz ich częstotliwość. Sprawdź, czy badania lekarskie wykonuje się w trakcie pracy i kto musi je wykonać.
Okresowe i kontrolne badania lekarskie
Okresowe i kontrolne badania lekarskie przeprowadza się regularnie. Zlecane są w zależności od stanu zdrowia pracownika oraz sytuacji. Te profilaktyczne wykonuje się po to, aby sprawdzić, czy zdrowie pracownika pozwala na dalsze wykonywanie pracy na określonym stanowisku. Kontrolne badania lekarskie przeprowadza się w przypadku niezdolności do pracy trwającej dłużej niż 30 dni. Przykładowo, pracownik przebywający na chorobowym nieprzerwanie przez 42 dni, po powrocie do pracy zostanie skierowany do lekarza medycyny pracy. Tego typu badania mają wskazać czy pracownik wciąż ma możliwość wykonywania pracy na dotychczasowym stanowisku.
Wstępne badania lekarskie
Badania lekarskie są obowiązkowe dla pracowników, którzy w niedawnym czasie zostali zatrudnieni w firmie. Powinny one zostać również przeprowadzone wśród pracowników młodocianych, którzy zostają przeniesieni na inne stanowisko pracy. Ponadto do badań lekarskich powinni przygotować się pracownicy zmieniający posadę na taką, gdzie występują czynniki szkodliwe lub warunki uciążliwe.
Kto jest zwolniony ze wstępnych badań lekarskich?
W ciągu pracy pracownika zachodzą różne sytuacje. Ze względu na nie w art. 229 Kodeksu pracy uwzględnione zostały zapisy o osobach, które nie podlegają potrzebie wykonywania badań lekarskich. Według tego każdy, kto został przyjęty do pracy ponownie u tego samego pracodawcy, nie ma obowiązku przeprowadzenia badań lekarskich. Tak samo wygląda sytuacja w przypadku zmiany stanowiska pracy na takie, w którym zadania osoby się niewiele różnią. Oba te warunki upoważniają do niewykonania badań tylko przy wygaśnięciu poprzedniego stosunku pracy na mniej niż 30 dni przed zatrudnieniem w kolejnym miejscu.
Pracownik zwolniony jest z nich także kiedy jego stosunek pracy został rozwiązany u innego pracodawcy nie dłużej niż 30 dni wcześniej i posiada on aktualne orzeczenie lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań do wykonywania zadań na danym stanowisku. Pamiętaj, że warunki pracy opisane na skierowaniu powinny zgadzać się z tymi, na które zostało wystawione orzeczenie. Zapis ten nie dotyczy osób przyjmowanych do wykonywania prac szczególnie niebezpiecznych.
Kto przeprowadza badania lekarskie pracowników?
Badania wstępne, kontrolne i okresowe przeprowadzane są na podstawie dokumentu wystawionego przez pracodawcę. Jako pracownik otrzymasz dwa egzemplarze skierowania – jeden, z którym udasz się do ośrodka medycyny pracy i drugi do zachowania dla siebie. Na samym skierowaniu na badania lekarskie powinny znajdować się:
- imię i nazwisko pracownika,
- numer PESEL lub nazwę i serię dokumentu tożsamości,
- adres zamieszkania,
- informacja o czynnikach niebezpiecznych, szkodliwych lub uciążliwych dla zdrowia wraz z ich natężeniem,
- dokładna liczba czynników niebezpiecznych,
- stanowisko pracy z informacją o wykonywanych czynnościach.
Lekarz medycyny pracy po przeprowadzeniu badania wystawia orzeczenie lekarskie stwierdzające brak lub istnienie przeciwwskazań do wykonywania pracy. Ponownie otrzymasz dwie kopie dokumentu – jedną dla siebie i drugą dla pracodawcy. Orzeczenie lekarskie wydane przez lekarza medycyny pracy powinno być przechowywane przez osobę zatrudniającą w aktach osobowych pracownika.
Kiedy przeprowadza się badania lekarskie?
Zarówno badania okresowe, jak i kontrolne przeprowadzane są w miarę możliwości w godzinach pracy pracownika. Co więcej, wynagrodzenie za miesiąc, w którym byłeś(-aś) na badaniach będzie takie samo. Jeśli ośrodek medycyny pracy znajduje się w innej miejscowości, pracownikowi przysługują należności na pokrycie kosztów przejazdu.
Okresowe badania lekarskie wykonuje się nie częściej niż raz do roku, jednak nie rzadziej niż co 5 lat. Skierowania na badania okresowe wystawia się w celu ustalenia zdolności pracowników do dalszego wykonywania swoich obowiązków lub zaprzestania pracy, jeśli zdrowie im na to nie pozwala. Co więcej, jeśli wróciłeś(-aś) z L4 po 20 dniach, pracodawca ma prawo zaproponować Ci badania kontrolne. W tym przypadku jednak możesz odmówić ich wykonania.
Warto wiedzieć również, że osoby przebywające na innym urlopie niż zdrowotny np. macierzyński, nie są zobowiązane do przeprowadzenia badań kontrolnych. Wygląda to jednak inaczej, jeśli kobieta przed pójściem na urlop macierzyński znajdowała się na chorobowym dłużej niż 30 dni.
